SINIR KOYMA
SINIR NEDİR?
Etkin sınır koyma, çocukların hangi davranışlarının kabul edilebilir olduğunu anlamalarına yardımcı olabilecek açık prensipler belirleme, kurallar koyma ve tanımlar yapma becerisidir.
Etkin sınır koyma, çocukların sosyal gelişimine yardımcı olup, çocuğa işbirliğinin ne olduğunu öğretmekle beraber pozitif özsaygı geliştirmelerini sağlar.
SINIRLARA NEDEN İHTİYAÇ DUYARIZ?
Hiç bilmediğiniz bir ülkeye seyahat etmeniz gerekiyor. Dilini, kültürünü, inançlarını bilmiyorsunuz. Bu seyahatte size bir rehberin eşlik etmesini mi istersiniz yoksa tek başınıza keşfetmek mi?
1-Sınırlar çocukların en temel ihtiyaçları olan GÜVENDE HİSSETME ihtiyacını karşılar.
2-Güvende hisseden çocuk keşfetmeye ve öğrenmeye hazır olur.
3-Sınırlar sayesinde toplumsal yaşama ayak uydurabilir.
4-Sınırlar okula uyum sürecini destekler.
5-Sınırlar sosyal ilişkileri destekler.
6-Sınırlar çocuğun özgüven gelişimini destekler.
SINIR KOYMAYI ZORLAŞTIRAN FAKTÖRLER
Otoriter Ebeveyn Tutumu: Ebeveynler aşırı kontrolcüdür. Katı kurallar vardır. Ebeveynler ilişkide nadiren sıcaklardır. Çocuklara karşı fazlası ile talepkarlardır. Otoriter ailelerde büyüyen çocuklar sıklıkla akranlarıyla ilişkilerinde zayıf, mutsuz ve ürkek, kaygılı ve bağımlı olurlar.
Helikopter Ebeveynlik: Çocuklarının hayatları ile aşırı ilgili olan bu ebeveynlik türünde ebeveynler fazlasıyla kontrolcü ve mükemmeliyetçidir. Tüm kararlar ebeveynler tarafından alınır. Çocuğa ve onun yapabileceklerine güvenmezler.
Bazen sınır koymak zor olabilir.
Bazı ebeveyn tutumları sınır koymayı zorlaştırabilir.
Aşırı Hoşgörülü Tutum: Sınırların nerede ise hiç olmadığı tutumdur. Ebeveynler çok sıcak ve ilgilidir.Çocuklardan bir şey istemez, onlara sorumluluk vermez, sınırsız özgürlükleri olduğunu savunurlar. Böyle ailelerde yetişen çocuklar özgüvenli olmadıkları gibi Özdenetim, kurallara uyum, başkalarına saygı gibi alanlarda zorlanmalar yaşarlar ve kendi davranışlarını kontrol etmekte zorlanırlar.
Aşırı Serbest/İhmalkar Tutum: Ebeveynler tarafından çocuğun ihtiyaçlarının görülmediği tutumdur. Bu tutumu benimseyen ebeveynlerin çocuklarında öz denetim ve sosyalleşme problemleri sıklıkla görülür.
Sağlıklı Ebeveyn Tutumları
Demokratik Tutum: Aile içinde kurallar ve sınırlar herkes için ve hep birlikte belirlenir ve bu sınırlar içinde çocuk özgürdür. Aileyi ilgilendiren kararlar birlikte alınır. Çocuğun fikirlerine saygı gösterilir.Böyle ailelerde büyüyen çocuklar kendisine ve çevresine saygı duyan, sınırları bilen,aktif, sorumluluk sahibi bireyler olarak yetişirler.
OKUL ÖNCESİNDE SINIR
Sınır çocuğa kabul edilemeyecek davranışın neler olduğunu ve bunların yerine alternatif davranışların neler olduğunu açıkça söyler.
SINIRIN İFADE EDİLİŞİ
1-Ebeveyn çocuğun isteğini anlayarak bunu basit bir şekilde ifade eder.
“Keşke bu gece tabletinle oynayabilseydin.”
2-Ebeveyn spesifik bir davranış hakkında sınırları açıkça ifade eder.
“Ertesi gün okul varsa o akşam tabletle oynamamak evimizin kuralıdır.”
3-Ebeveyn, isteğin en azından kısmen gerçekleştirme yollarını gösterir.
“Cuma ve cumartesi akşamları tabletinle oynayabilirsin.”
4-Ebeveyn, sınırlar karşısında doğan itirazları ifade etmeleri için çocuğa yardım eder.
“Bu kuraldan hoşlanmıyorun. Böyle bir kuralın olmamasını istiyorsun.”
Sınır çocuğa kabul edilemeyecek davranışın neler olduğunu ve bunların yerine alternatif davranışların neler olduğunu açıkça söyler.
SINIRIN İFADE EDİLİŞİ
1-Ebeveyn çocuğun isteğini anlayarak bunu basit bir şekilde ifade eder.
“Keşke bu gece tabletinle oynayabilseydin.”
2-Ebeveyn spesifik bir davranış hakkında sınırları açıkça ifade eder.
“Ertesi gün okul varsa o akşam tabletle oynamamak evimizin kuralıdır.”
3-Ebeveyn, isteğin en azından kısmen gerçekleştirme yollarını gösterir.
“Cuma ve cumartesi akşamları tabletinle oynayabilirsin.”
4-Ebeveyn, sınırlar karşısında doğan itirazları ifade etmeleri için çocuğa yardım eder.
“Bu kuraldan hoşlanmıyorun. Böyle bir kuralın olmamasını istiyorsun.”
KENDİ SINIRLARIMIZLA MODEL OLMA
Tüm sınır koyma yöntemleri bir yana çocuklar en iyi ebeveynlerini izleyerek öğrenirler ve onların gittikleri yoldan giderler. Bu açıdan ebeveynler olarak kendi ilişkilerinizde sınırlarınızı korumanız,tutarlı olmanız, toplumsal kurallara, başkalarının çizdiği sınırlara uymanız oldukça önemlidir..
